9-րդ դասարանի «Հայոց պատմություն» առարկայի պետական ավարտական քննության բովանդակությունը էականորեն հակասում է հանրակրթության պետական չափորոշչին, մասնավորապես՝
Գլուխ 4․ Հանրակրթական հիմնական ծրագրի շրջանավարտի ուսումնառության ակնկալվող վերջնարդյունքները՝
Ծրագրի շրջանավարտը պետք է՝
1) վերլուծի և ընկալի տարբեր բնույթի գրական հայերեն տեքստեր և հասկանա դրանց հիﬓական գաղափարը
2) հայերեն ազատ զրուցի իրեն հետաքրքրող թեմաների մասին, կառուցի ընտրված նպատակին, խնդիրներին և լսարանին համապատասխան գրագետ բանավոր և գրավոր խոսք, այդ թվում՝ հրապարակային խոսք, կիրառի ոչ վերբալ հաղորդակցման տարատեսակ ﬕջոցներ
15) նկարագրի տարբեր ժամանակաշրջանների բնական ﬕջավայրի, հասարակական, տնտեսական, քաղաքական և մշակութային զարգացուﬓերի, հայոց և համաշխարհային պատմության իրադարձությունների փոխկապակցվածությունը
16) կարողանա մասնակցել Հայաստանի հիﬓախնդիրների քննարկմանը՝ օգտագործելով պատմության, բնության, բնակչության, պետության և տնտեսության մասին ունեցած համապատասխան գիտելիքները
25) գնահատի իր և ուրիշների կարծիքն ու փաստարկները, վերլուծի պատճառահետևանքային կապերը և կայացնի որոշուﬓեր
28) դրսևորի հետազոտելու, փորձարկելու, տարբեր գործիքակազﬔր համադրելու կարողություն, ուրիշների հետ համատեղ կամ ինքնուրույն մշակի և իրականացնի նախագծեր
29) ստանա, վերլուծի, գնահատի և ներկայացնի անհրաժեշտ տվյալներ, առաջարկի վարկածներ
30) գտնի և օգտագործի տեղեկույթ տարբեր աղբյուրներից, որոշի և բնութագրի աղբույրի
արժանահավատությունը և այն օգտագործելիս կատարի հղﬓեր
31) արտահայտի, հիﬓավորի և պաշտպանի սեփական տեսակետը և դիրքորոշումը․
Որպեսզի հակասություն չառաջանա Հանրակրթության պետական չափորոշչի սկզբունքներին համապատասխան իրականացվող «Հայոց պատմություն» առարկայի ուսումնասիրության ընթացքի և ամփոփիչ ստուգման բովանդակությունների միջև, մենք առաջարկում ենք ստուգումն իրականացնել այլընտրանքային մոտեցմամբ՝
-ժամանակագրություն
-նկարագրություն
-պատճառահետևանքային կապի բացահայտում
-սեփական տեսակետի հիմնավորում
Սովորողը ուսումնական բլոգը ներկայացնում է ամփոփիչ ստուգման բոլոր հարցերին զուգահեռ։
Վերը թվարկված կետերն ու այլընտրանքային մոտեցմամբ պահանջները միտված են բացահայտելու և զարգացնելու սովորողի մի շարք հմտություններ՝
ա/ ժամանակագրություն․
Պատմահայր Մովսես Խորենացին նշում է․«Չկա հավաստի պատմություն, առանց ստույգ ժամանակագրության»․․․կարևոր է հասկանալ, թե ինչպես է սովորողը պատկերացնում պատմական այն ժամանակաշրջանը, որի ընթացքում տեղի է ունեցել տվյալ իրադարձությունը, ինչպես է պահպանում դեպքերի ժամանակագրական հաջորդականությունը։
բ/ նկարագրություն․
Կարևոր է ամփոփիչ ստուգման ընթացքում հաշվի առնել և զարգացնել սովորողի՝ պատմական իրականությանը համապատասխանող և գրագետ խոսքով նկարագրելու կարողությունը։
գ/ պատճառահետևանքային կապի բացահայտում․
Այս պահանջը միտված է բացահայտելու սովորողի՝ տարբեր պատմական իրադարձությունների պատճառներն ու դրանց անմիջական ու հեռագնա հետևանքները վեր հանելու, դրանք վերլուծելու կարողությունները։
դ/ սեփական տեսակետի հիմնավորում․
Կարևոր է, որ սովորողը որևէ հարցի շուրջ ունենա իր սեփական տեսակետը, բայց ավելի կարևոր է հիմնավորելու և պաշտպանելու կարողությունը զարգացնել մինչև հմտության աստիճան։
Ամփոփիչ ստուգման թերթիկի նմուշ՝
Թերթիկ 1․
1․ Ներկայացրե՛ք Տիգրան Մեծի՝ Ք․ա․ 92-87 թվականների նվաճումների ժամանակագրությունը։
2․ Նկարագրե՛ք մայրաքաղաք Դվինը։
3․ Շարադրե՛ք Առաջին աշխարհամարտի հիմնական պատճառները և հետևանքները։
4․ Համաձա՞յն եք, որ Արցախյան 1988-ի շարժումը ազգային-ազատագրական պայքար էր։ Հիմնավորե՛ք և պաշտպանե՛ք ձեր տեսակետը։
Պարզաբանում․
Բոլոր հարցերին զուգահեռ ներկայացնե՛լ ուսումնական բլոգի «Պատմություն» բաժինը։
Կարևոր ենք համարում նաև ամբողջ տարվա ընթացքում /շուրջտարյա դարձած/ հրավիրյալ մասնագետների հետ համդիպումների շարքը, որը սովորողին տալիս-փոխանցում է լրացուցիչ, անհրաժեշտ տեղեկություններ, ինչպես նաև սովորողի համար ակնհայտ է դարձնում գիտության մեջ հիմնախնդրի նկատմամբ տարբեր մոտեցումների բնականությունը։ Այս ամենը, բնականաբար, նպաստում է սովորողի՝ վերը թվարկված կարողությունների բացահայտմանը և զարգացմանը։
Մշակումը՝ Վարդան Կարապետյանի, Աշոտ Տիգրանյանի
Ես կարծում եմ, որ վերոհիշյալ փոփոխությունները քննական պրոցեսում բավականին արդյունավետ են, քանի որ “Մխիթար Սեբաստացի” կրթահամալիրն առաջարկում է պետական ստանդարտներից այլընտրանքային ուսուցանման համակարգ, և տրամաբանական է, որ ավարտական քննությունները պետք է լինեն տվյալ դպրոցի ուսումնական ծրագրի հիման վրա։ Օրինակ՝ մեր կրթահամալիրն առաջարկում է ուսումնական ծրագրի մեջ նաև ունենալ սեփական բլոգ, որում կտեղադրվեն սովորողի գործունեությունը (նախագծեր, տնային և դասարանային աշխատանքներ), որը հետագայում կզարգացնի սովորողի բլոգավարության և ընդհանուր ՏՏ ոլորտում փորձառու լինելու և հաջողություններ գրանցելու ունակությունները։ Մեր առաջարկած քննական տարբերակում կարևորվում է նաև սովորողի գրագետ խոսելու և գրելու ունակությունները, սեփական կարծիքն արտահայտելն ու այն պաշտպանելը, ինչը, ըստ իս, քիչ է կարևորվում պետական ստանդարտներով կազմված քննական թերթիկներում։
Հայկ Ղազարյանի բլոգ 
Թողնել մեկնաբանություն